Cerita Wayang Tokoh Puntadewa Dalam Bahasa Jawa

Kisah Pewayangan Bahasa Jawa | Berita Bahasa Jawa | Artikel Bahasa Jawa | Cerita dan Dongeng Berbahasa Jawa

Cerita Wayang Tokoh Puntadewa Dalam Bahasa Jawa

Loading...
Cerita wayang tokoh puntadewa dalam bahasa jawa - Raden Puntadewa yaiku putra pambarep saka Prabu Pandudewanata lan Dewi Kuntinalibrata. Sayekti Puntadewa ngrupakne putra kapindho saka Dewi Kuntinalibrata. Akibat Ajian Adityaredhaya wulangan Resi Druwasa, Kunti sempat meteng, sawektu sadurung kedadeane sayembara pileh. Nuli putranya sing neng metokake saka telingga sing dijenengi Karna dibuwang lan banjur diasuh saka sawong sais kereta nduwe jeneng Adirata.
cerita-wayang-tokoh-puntadewa-dalam-bahasa-jawa
Waos Ugo: Cerita Wayang Mahabarata Bahasa Jawa Leluhure Pandawa lan Kurawa
Sacara resmi nyat Puntadewa yaiku putra Prabu Pandu lan Dewi Kunti ning sayekti dheweke yaiku putra Dewi Kunti lan Batara derma, dewa keadilan. Hal kesebut diakibatake saka tumakne sing diucapkan saka Resi Kimindama sing dipateni Pandu wektu cumbana jero wujud kijang. Ning akibat saka ajian Adityaredhaya, Dewi Kunti lan Prabu Pandu isih bisa nduweni turun kanggo ngasilke panerus takhta kerajan. Puntadewa seduluran papat wong, loro sedulur saembok lan 2 sedulur ngliya embok. Dekne kabeh yaiku Bima utawa Werkudara, Arjuna utawa Janaka, Nakula utawa Pinten, lan Sadewa utawa Tangsen.

Puntadewa nduweni dasanama (jeneng-jeneng liya) yaiku Raden Dwijakangka dadi jeneng remengan wektu dadi buwangan sajrone 13 tahung neng kerajan Wirata, Raden Darmaputra amarga ngrupakne putra saka Batara derma, Darmakusuma, Darmawangsa, Darmaraja, Gunatalikrama, Sang Ajatasatru, Kantakapura, Yudistira, lan Sami Aji, julukan saka Prabu Kresna.

Raden Puntadewa nduweni watak sadu (suci, ambeg brahmana), dhemen ngalah, tenang, sabar, demen tentraman, ora dhemen nesu sanajan hargadirinya diinjak-injak lan dilarani atine. Saka para dalang dheweke tinunggalake jero tokoh getihan putih jero pawayangan bareng Begawan Bagaspati, Antasena lan Resi Subali dadi perlambang kesucian ati lan bisa mateni nafsu-nafsu alane.

Konon, Puntadewa dilairke melelui embun-embun Dewi Kunti. Ket cilik para putra putra Pandu sanuli ana jero kerekasan. Dekne kabeh sanuli nduwe mungsuh karo nak-sadulur dekne kabeh, Kurawa, sing didalangi saka pak-lik saka para Kurawa sing uga ngrupakne patih saka kerajan Astinapura, Patih Harya Sengkuni. Sanajan Pandawa nduweni hak dhuwur kerajan Astinapura, ning amarga wektu Prabu Pandu mati umur pandawa isih enom banget mula kerajan dititipkan nang kakange, Adipati Destarastra karo disaksikan saka tetua-tetua kerajan kaya, Dang Hyang Dorna, Patih Sengkuni, Resi Bisma, Begawan Abiyasa, lan Yamawidura karo ujaran ketulis ben kerajan Astina diserahkan marang Pandawa sakwise dewasa, lan Destarastra mbisakne separuh saka wilayah Astina. Ning dhuwur hasutan Patih Sengkuni mula banjur Kurawalah sing nglinggihi takhta kerajan.
Waos Ugo: Cerita Wayang Lahire Sengkuni dalam Bahasa Jawa
Samubarang cara dihalalkan kanggo menyingkirkan pandawa, dianyak karo Pandawa Timbang (lih. Bima), Bale Sigala-gala, Pandawa Dadu nganti nang perang gedhe Baratayuda Jayabinangun. Sanajan Puntadewa yaiku manusia mbudi luhur ning dheweke nduweni kebiyasan ala yaiku dhemen main.
Cerita wayang tokoh puntadewa dalam bahasa jawa Mbesuk kebiyasan ala saka Puntadewa iki marakake para Pandawa ana jero kerekasan gedhe. Hal kesebut dikisahkan dadi iki: wektu kedadean konflik antara Pandawa lan Kurawa babagan perebutan kekuwasan kerajan Astinapura, Kurawa sing didalangi saka Sengkuni menantang Pandawa kanggo dolan main dadu. Nang dolanan kesebut, para Pandawa ngugane mung bertaruh dhuwit, ning suwe kesuwen, Puntadewa mempertaruhkan kerajan, bojo, lan nang akhire pandawa dhewe wis dadi hak duwe kurawa (sadurunge Puntadewa bareng adhi-adhine kedadeyan ngawakake kerajan sing asale saka alas Mertani, siji alas angker sing dipanggoni saka raja lelembut sing nduwe jeneng Prabu Yudistira lan adhi-adhine).

Wektu Pandawa beranjak dewasa, dekne kabeh sanuli dimungsuhi saka para Kurawa, pamburine para tetua Astinapura mudhun tangan lan menehi solusi karo mbebungahi Pandawa siji alas angker nduwe jeneng Wanamarta kanggo mengindari perang sedulur memperebutkan takhta Astinapura. Sakwise kuwi, alas sing maune kenal angker, ngowah dadi kerajan sing megah, lan Prabu Yudistira mawa putrinya, Dewi Ratri utawa para dalang uga kerep ngaranine Dewi Kuntulwilanten nyiji neng jero awak Puntadewa sing getihan putih. Ket wektu kuwi ugaa Puntadewa nduwe jeneng Yudistira.

Sadurunge, sakwise Pandawa kedadeyan lolos saka kadadean Bale Sigala-gala, diendi dekne kabeh dijebak dimubarang purocana (sak-werna istana saka kayu) karo alasan Kurawa arep ngabangna separo saka Astina, ning jebulna hal kesebut munga apusi muslihat kurawa sing nggawe para Pandawa mendem lan keturon, dadine nang bengine dekne kabeh bisa leluasa ngobong pesanggrahan Pandawa.
Waos Ugo: Cerita Kresna dalam Wayang Bahasa Jawa
Bima sing ngelingi hal kuwi karo cepet nggawa sedulur-sedulur lan emboke mlayu menuju terowngan sing diiringi saka garangan putih nganti nang Kayangan Saptapertala, panggon Sang Hyang Antaboga, saka kana Pandawa nuli mbanjurke dalan menyang Pancala, diendi lagi dianakne sayembara gugat jago memperebutkan Dewi Drupadi. Barang sapa kedadeyan ngalahake Gandamana, arep berhak dhuwur Dewi Drupadi, lan sing kedadeyan jero sayembara kesebut yaiku Bima. Bima nuli ngabangna Dewi Drupadi kanggo diperisri kakange. Sumber sing liya ngaranekne menawa sakwise ngalahake Gandamana Pandawa isih kudu mateni naga sing tinggal neng ngisor wit mengen. Banjur Arjunalah sing karo panahe kedadeyan mateni naga kesebut. Saka Dewi Drupadi Puntadewa memilki sawong putra sing diwenehi jeneng Pancawala.

Jero masa buwangan kesebut ana siji kisah sing nggambarke kebijaksanaan saka Raden Puntadewa. Nang mubarang dina Puntadewa ngongkonke Sadewa kanggo njupuk banyu neng kali. Sakwise nunggu suwe, Sadewa ora kunjung teka, nuli dikongkona Nakula, hal den samya bali kedadean,

Nakula pun ora bali. Nuli Arjuna lan akhire Bima. Kabehe ora ana sing bali. Akhire nyusua Puntadewa. Sangantine neng telaga dheweke ndeleng ana buta gedhe karo adhi-adhine sing mati neng tepi telaga. Sang buta banjur celathu nang Puntadewa menawa barang sapa arep ngombe banyu saka telaga kesebut kudu saguh njawab teka-tekinya. Takonane yaiku apa sing wektu cilik nduwe sikil papat dewasa nduwe sikil loro lan sakwise tuwa nduwe sikil telu? Punta dewa njawab, kuwi yaiku manusia, wektu cilik manusia durung saguh mlaku, mula merangkaklah manusia (bayi), sakwise dewasa manusia saguh mlaku karo kapindho sikile lan sakwise tuwa manusia sing anyak bungkuk mbutuhake teken kanggo penyangga awake. Sang buta nuli narekne nang Puntadewa, nek dheweke bisa nguripake siji saka kapapat sedulure sing manakah sing arep neng jaluk kanggo diuripake?

Puntadewa njawab, Nakula lah sing dheweke jaluk kanggo diuripake amarga nek kapapate mati mula sing turah yaiku sawong putra saka Dewi Kunti, mula dadi putra pambarep saka Dewi Kunti dheweke njaluk Nakula, putra pambarep saka Dewi Madrim. Karo mangkana keturuanan Pandu saka Dewi Madrim lan Dewi Kunti tetap ana. Sang buta puas banget karo jawaban kesebut nuli nguripake kapapat pandawa lan nuli ngowah dadi Batara derma. Puntadewa bisa wae njaluk Arjuna utawa Bima kanggo diuripake dadi sedulur kandung ning sacara bijaksana dheweke mileh Nakula. Mubarang wulangan sing becik diterapkan jero kuripan yaiku keadilan lan ora pileh asih.

Akibat kalah dolanan dadu, Pandawa kudu nrima hukuman dadi buwangan sajrone 13 taun. Lan sadurunge Drupadi pun sempat dilecehkan saka Dursasana sing ngupadi mudanane nganti nganti terucaplah supata Dewi Drupadi sing ora arep ngramas rambute sadurung diwisuh saka getih Dursasana, untunglah Batara derma nulung Drupadi dadine dheweke ora bisa diwudani. Nang taun paling akhir dadi buwangan, Pandawa ngremeng dadi rakyat biyasa neng mubarang kerajan nduwe jeneng Wirata. Dikana Puntadewa nuli dadi ahli politik lan tandhang gawe dadi panyelathon ora resmi raja sing nduwe jeneng Lurah Dwijakangka.

Cerita wayang tokoh puntadewa dalam bahasa jawa Puntadewa nduweni jimat paninggalan saka Prabu Pandu ngrupa payung Kyai Tunggulnaga lan tumbak Kyai Karawelang, keris Kyai Kopek, saka Prabu Yudistira ngrupa Sumping prabangayun, lan Sangsangan robyong sing ngrupa kalung. Nek puntadewa nesu lan tangane ndhemok kalung iki pangan saknalika kuwi ugaa, dheweke bisa ngowah dadi buta nduwe jeneng Brahala utawa Dewa Mambang sagedhe gunung anakan lan sing bisa meredakannya munga titisan Batara Wisnu sing uga bisa ngowahi awak dadi Dewa Amral. Kajaba kuwi Puntadewa uga nduweni pusaka nduwe jeneng Serat Jamus Kali.
Waos Ugo: Kisah Wayang Bahasa Jawa Rukmawati Muksa
Banjur dhuwur bantuan saka Werkudara, adhine, akhire Puntadewa dadi raja gedhe sakwise ngenekake sacawis raja Suya sing ditekani saka 100 raja saka mancanegara. Karo mangkana Puntadewa dadi sawong raja gedhe sing arep dadi anutan kanggo raja-raja neng donya.

Nang Perang gedhe Baratayuda Jayabinangun, Puntadewa dadi senapati perang pihak pandawa ngadhepi raja saka kerajan Mandraka, Prabu Salya. Puntadewa pun akhire behasil mateni Salya sanajan sebenaranya dheweke maju kemedan perang karo abot ati. Wektu perang Baratayuda kedadean pun, Puntadewa tau nglakoke tindakan tercela sing ngakibatake senapati perang Kurawa sing uga gurune, Dang Hyang Dorna mati. Dikisahkan dadi iki, wektu para pandawa kedadeyan mateni gajah Estitama, seekor gajah duwe Astina.

Drona sing remeng-remeng krungu “….tama mati!” Dadi bigung, bokmenawa wae Aswatama, putranya wis mati, lan mlayu menuju pesanggrahan Pandawa, Drona ngerti bener sapa sing kudu ditakoni, Puntadewa, sawong raja sing sajrone uripe ora tau nggoroh. Wektu kuwi Puntadewa dhuwur anjuran Kresna ngaranekne menawa Hesti (karo nada lemah) lan tama (diatoske) nyat wis mati, Drona sing krungu hal kuwi dadi tambah panik amarga manut pangrungone sing wis kabur, putra tunggale wis tewas.

Drona pun banjur tewas saka Drestajumena sing mamanggal gulune wektu Drona jero keaadaan ling-lung. Jero hal iki bisa neng amek siji piwulang menawa jero urip iki siji kejujuran pun ora bisa dilakoke sacara separo-separo, nyat Puntadewa ora tau nggoroh, ning sikap separo-separo kesebut ugaa sing mangakibatkan kepaten guru gedhe Astina kesebut.

Sakwise buyar Baratayuda, Puntadewa dadi raja neng Astina sedhela karo gelar Kali. Nuli neng gentekne saka putu saka Arjuna sing nduwe jeneng Parikesit karo gelar Prabu Kresnadwipayana. Sakwise tuwa, Puntadewa nuli mangarepi adhi-adhine kanggo munggah menyang Puncak Himalaya kanggo mencapai nirwana. Dikana siji poro siji bojo lan adhi-adhine mati, nuli mung dheweke lan asune lah sing nganti neng lawang nirwana, neng kana Batara Indra menolak nggawa mlebu asu kesebut, ning puntadewa bersikeras nggawane mlebu. Nuli sakwise perdebatan dawa asu kesebut ngowah dadi Batara derma lan melu menyang nirwana bareng Puntadewa. Cerita wayang tokoh puntadewa dalam bahasa jawa.
Advertisement
Share on Facebook
Share on Twitter
Share on Google+

Related : Cerita Wayang Tokoh Puntadewa Dalam Bahasa Jawa